等间隔能级系统(正则系宗)

                     

贡献者: 待更新

  • 本文处于草稿阶段。
预备知识 玻尔兹曼因子配分函数

1. 结论

   若一个系统的能量只能取一系列离散的值(能级),但相邻能级间距恰好为 $\varepsilon$,那么该系统在温度 $\tau$ 达到热平衡时,平均能量为

\begin{equation} \left\langle \varepsilon \right\rangle = \frac{\varepsilon}{ \mathrm{e} ^{\varepsilon/\tau} - 1}~. \end{equation}

2. 推导 1

   令第 $n$ 个能级的能量为 $\varepsilon_n$,能量的平均值为

\begin{equation} \left\langle \varepsilon \right\rangle = \frac{\sum\limits_{n = 0}^\infty \varepsilon_n \exp\left(-\varepsilon_n/\tau\right) }{\sum\limits_{n = 0}^\infty \exp\left(-\varepsilon_n/\tau\right) }~. \end{equation}
其中 $\sum\limits_{n = 0}^\infty \exp\left(-\varepsilon_n/\tau\right) $ 就是配分函数 $Q$。

   对于等间距能级,假设等间距能级 $\varepsilon_n = n\varepsilon$(也可以假设 $\varepsilon_n = \varepsilon_0 + n\varepsilon $,上式的分子分母都多出一个因子 $ \exp\left(-\varepsilon_0/\tau\right) $,最后的结果相同)。首先化简配分函数

\begin{equation} Q = \sum_{n = 0}^\infty \mathrm{e} ^{-n\varepsilon /\tau} = \sum_{n = 0}^\infty ( \mathrm{e} ^{-\varepsilon/\tau})^n~. \end{equation}
由于 $ \mathrm{e} ^{-\varepsilon/\tau} < 1$,根据等比数列求和公式
\begin{equation}~. Q = \frac{1}{1 - \mathrm{e} ^{-\varepsilon /\tau}} \end{equation}
再化简分子
\begin{equation} \sum_{n = 0}^\infty n\varepsilon \exp\left(-n\varepsilon /\tau\right) = \varepsilon \sum_{n = 0}^\infty n( \mathrm{e} ^{-\varepsilon/\tau})^n~. \end{equation}
令 $x = \mathrm{e} ^{-\varepsilon/\tau}$,有 $x < 1$。同样根据等比数列求和公式
\begin{equation} \sum_{n = 0}^\infty n x^n = x \frac{\mathrm{d}}{\mathrm{d}{x}} \sum_{n = 0}^\infty x^n = x \frac{\mathrm{d}}{\mathrm{d}{x}} \left(\frac{1}{1 - x} \right) = \frac{x}{(1 - x)^2}~. \end{equation}
把 $x$ 换成 $ \mathrm{e} ^{-\varepsilon/\tau}$,式 5 变为
\begin{equation} \frac{\varepsilon \mathrm{e} ^{-\varepsilon/\tau}}{(1 - \mathrm{e} ^{-\varepsilon/\tau})^2}~. \end{equation}
把分子分母代入平均值公式式 2 得到最后结论
\begin{equation} \left\langle \varepsilon \right\rangle = \left. \frac{\varepsilon \mathrm{e} ^{-\varepsilon/\tau}}{(1 - \mathrm{e} ^{-\varepsilon/\tau})^2} \middle/ \frac{1}{1 - \mathrm{e} ^{-\varepsilon/\tau}} \right. = \frac{\varepsilon \mathrm{e} ^{-\varepsilon/\tau}}{1 - \mathrm{e} ^{-\varepsilon/\tau}} = \frac{\varepsilon}{ \mathrm{e} ^{\varepsilon/\tau} - 1}~. \end{equation}

3. 推导 2

   由式 4 已知配分函数

\begin{equation} Q = \frac{1}{1 - \mathrm{e} ^{-\varepsilon/\tau}} = \frac{1}{1 - \mathrm{e} ^{-\varepsilon\beta}}~. \end{equation}
我们也可以直接用能量均值公式
\begin{equation} \left\langle \varepsilon \right\rangle = - \frac{\partial}{\partial{\beta}} \ln Q = \frac{\partial}{\partial{\beta}} \ln\left(1 - \mathrm{e} ^{-\varepsilon\beta}\right) = \frac{\varepsilon \mathrm{e} ^{-\varepsilon\beta}}{1 - \mathrm{e} ^{-\varepsilon\beta}} = \frac{\varepsilon}{ \mathrm{e} ^{\varepsilon /\tau} - 1}~. \end{equation}
结果相同。

                     

© 小时科技 保留一切权利